Ro‘yxatga olish yalpi hisobga olish asosida aholining, uy-joyning soni va tarkibi, iqtisodiy birliklarning tarkibi hamda holati to‘g‘risidagi ma’lumotlar va boshqa ma’lumotlar olishini ta’minlaydigan tadbirdir.
Ro‘yxatga olish mamlakatni demografik va ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning ayrim xususiyatlari hamda yo‘nalishlari bo‘yicha o‘tkazilishi, shuningdek O‘zbekiston Respublikasining butun hududida yoki uning muayyan hududlarida amalga oshirilishi mumkin.
Respondentlarning induvidual ma’lumotlarini yig‘ish O‘zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan Ro‘yxatga olish dasturida belgilangan savollarga muvofiq amalga oshiriladi.
Ro‘yxatga olishni o‘tkazish to‘g‘risidagi qaror sanasi va muddati, shuningdek moliyalashtirish manbalari ko‘rsatilgan holda, O‘zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasining taklifiga binoan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan qabul qilinadi.
«Aholini ro‘yxatga olish to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, doimiy yoki vaqtincha yashovchi yoxud vaqtincha O‘zbekiston Respublikasida bo‘lib turgan chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasida doimiy yashovchi, ammo aholini ro‘yxatga olish davrida vaqtincha xorijiy davlat hududida bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari respondent sifatida ro‘yxatga olinadi.
Respondentlarning shaxsga doir ma’lumotlarini yig‘ishda ro‘yxatga olish sanasidan keyin sodir bo‘lgan demografik holatlar hisobga olinmaydi. Ro‘yxatga olish sanasidan keyin tug‘ilgan bolalar uchun ro‘yxatga olish varag‘i shakllari va boshqa ro‘yxatga olish hujjatlari to‘ldirilmaydi, biroq ushbu sanadan keyin vafot etgan shaxslar uchun to‘ldiriladi. Bunda vafot etgan shaxs to‘g‘risidagi ma’lumotlar uning voyaga yetgan, muomala layoqatiga ega oila a’zolari yoki mahalla idorasidagi mavjud ma’lumotlar asosida to‘ldiriladi.
Xalqaro statistika kongressi va Birlashgan Millatlar Tashkiloti barcha davlatlarga davriy ravishda aholini ro‘yxatga olishni o‘tkazishni tavsiya etadi. Mazkur tavsiyalarga ko‘ra davlatlar har 10 yilda kamida bir marotaba aholini ro‘yxatga olish tadbirini o‘tkazadi.
BMT Iqtisodiy va ijtimoiy kengashining 2015 yil10 iyundagi “2020 yilda Butun jahon aholi va uy-joyfondini ro‘yxatga olish dasturi” Rezolyusiyasida a’zo davlatlarni 2015 yildan 2024 yilgacha kamida bir marotaba “Aholini ro‘yxatga olish”ni o‘tkazishga da’vat etadi.
Viloyat statistika boshqarmasi